کد مطلب:69591 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:331

حدیث غدیر و مدارک آن











واقـعـه غـدیـر و مـعـرفـی امـام عـلی (ع) بـه خـلافـت و جـانـشـیـنـی رسـول خـدا در آن روز، از چـنان عظمتی برخوردار است كه آن رویداد تاریخی را یكصد و ده نفر صـحابی پیامبر (ص) نقل كرده اند! البته این بدان معنی نیست كه از آن گروه كثیری كه همراه رسـول خـدا (ص) شـاهـد آن حـادثـه بـودنـد، فـقـط هـمـیـن تـعـداد ایـن واقـعـه را نـقـل كـرده بـاشـنـد، بـلكـه تـنـهـا اسـامـی ایـن تـعـداد از صـحـابـی در كـتـاب هـای اهل سنت آمده است.

تعدادی از آن 110 راوی واقعه غدیر عبارتند از:

«ابـوبـكـر بن ابی قحافه، عمر بن خطاب، عثمان بن عفان، طلحه، زبیر، عبدالله بن جعفر، عـبـاس بـن عبدالمطلب، عبداللّه بن عبّاس، ابوایوب انصاری، ابوذر غفاری، سلمان فارسی، ابـوقـتـاده، ابـوهـریـره، زیـد بـن ارقـم، عـدی بـن حـاتـم، سـهـل بـن حـنیف، حسان بن ثابت و... [و از زنان] فاطمه زهرا(س)، ام سلمه، عایشه، ام هانی، فاطمه بنت حمزه و...».[1] .

بعد از صحابه، 84 نفر از تابعین، از جمله ابو راشد، ابو سلمه، ابو سلیمان، مؤ ذن ابو صالح و... نیز حدیث غدیر را نقل كرده اند.[2] .

هـمـچـنـیـن عـلمـا و محدثان قرن های بعد در حفظ این اثر جاودانه نهایت مراقبت را داشته، و در هر قـرنـی، بـا دقـت نـظر، این حدیث گرانبها را از گروه پیشین دریافت و به طبقه بعدی تسلیم كرده اند:

در قـرن دوم هـجـری 56 نـفر، قرن سوم 92 نفر، قرن چهارم 43 نفر، قرن پنجم 24 نفر، قرن شـشم 20 نفر، قرن هفتم 21 نفر، قرن هشتم 18 نفر، قرن نهم 16 نفر، قرن دهم 14 نفر، قرن یازدهم 12 نفر، قرن دوازدهم 13 نفر، قرن سیزدهم 12 نفر و در قرن چهاردهم 21 نفر از علمای اهل سنّت حدیث غدیر را نقل كرده اند كه مجموع این افراد به 360 نفر می رسد.[3] .

شـاهـد دیـگـر بـر جـاودانـگـی حـدیـث غـدیـر، كـتـاب هـای مـسـتـقـلی اسـت كـه گـروهـی از عـلمـای اهل سنّت افزون بر نقل حدیث، پیرامون سند و مفاد آن نوشته اند؛ مانند:

1 ـ ابو جعفر طبری، مورخ بزرگ اسلامی (متوفی 310 ق)، در كتاب «الولایة فی طرق حدیث الغـدیـر»، ایـن حـدیـث را بـا بـیـش از هـفـتـاد طـریـق از پـیـامـبـر (ص) نقل كرده است.

2 ـ ابـوالعـباس احمد بن محمد همدانی، معروف به ابن عقده (م 333 ق)، در كتاب «الولایة فی طرق حدیث الغدیر»، حدیث غدیر را از 105 نفر نقل كرده است.

3 ـ ابوبكر محمد بن عمر بغدادی معروف به جحانی (م 355 ق)، در كتاب «من روی حدیث غدیر خم»، از 125 طریق از پیامبر (ص) حدیث غدیر را آورده است.

4 ـ ابـوغـالب احـمـد بـن مـحمّد الرازی (م 368 ق) و محسن بن حسین نیشابوری خزاعی و علی بن عـبـدالرحـمـان بـن عـیـسـی جـراحـی قـنـاتـی و 26 نـفـر دیـگـر از عـلمـای مـشـهـور اهل سنّت، از حدیث غدیر در كتاب های مستقلّی بحث كرده اند.[4] .

دانـشـمـنـدان بـزرگ شـیـعـه نـیز، واقعه غدیر را در كتاب های بزرگ و ارزشمندی همچون اعیان الشیعه، الغدیر، المراجعات، الطرائف، عوالم العلوم، بحارالانوار (ج 37)، عبقات الاَنوار و... ذكر كرده اند.







  1. ابـن شـهـر آشوب، در كتاب «مناقب»، ج 3، ص 25، نام 110 نفر را ذكر كرده، همچنین علامه امینی در «الغدیر»، ج 1، ص 14، نام 110 نفر را به ترتیب حروف الفبا آورده است.
  2. الغدیر، ج 1، ص 129 ـ 151.
  3. الغدیر، ج 1، ص 73 ـ 151.
  4. همان، 152 ـ 157.